2 Resultaten onderzoek

Tijdens de jaarwisseling van 2022 op 2023 was de horeca na twee jaren met lockdowns weer geopend. Daarom werden er weer veel bezoekers verwacht in de binnenstad. Omdat de binnenstad een vuurwerkvrije zone was tijdens de jaarwisseling, werd er op de grote markt een aftelmoment met een lichtshow gehouden. We hebben de respondenten gevraagd of zij hiervan op de hoogte waren. De resultaten staan in Figuur 3. Ongeveer de helft van de respondenten was niet op de hoogte van het gezamenlijke aftelmoment. De helft was wel op de hoogte. Van de respondenten die wel op de hoogte waren, was slechts een klein deel daadwerkelijk aanwezig. Dit betrof uiteindelijk 55 van de respondenten (afgerond 1%).

We hebben de respondenten die wel wisten dat er een gemeenschappelijk aftelmoment was, gevraagd waarom zij niet aanwezig waren. Ongeveer driekwart van de respondenten (76%) gaf aan dat zij liever de jaarwisseling thuis, bij familie of bij vrienden vieren. Ook gaf 13% aan dat zij zich niet veilig voelen in de binnenstad tijdens de jaarwisseling. Betrekkelijk weinig respondenten gaven aan dat zij de jaarwisseling liever bij een ander evenement of bijeenkomst vieren (2%).

Bij de antwoordoptie anders, namelijk gaven de respondenten diverse antwoorden. Een behoorlijk aantal respondenten geeft aan tijdens de jaarwisseling ziek te zijn geweest. Er is ook een groep die op vakantie was of in het buitenland en daarom niet bij het aftelmoment aanwezig kon zijn. Een aantal respondenten noemen slecht weer of de aanwezigheid van kinderen en/of huisdieren als reden om niet naar de binnenstad te gaan.

De respondenten die wel aanwezig waren bij de lichtshow hebben we gevraagd wat zij hiervan vonden. Hierbij hebben we ze de keus gegeven om de smiley te kiezen die het best bij hun oordeel past. De grootste groep respondenten was zeer tevreden over de lichtshow (22 van de 52, Figuur 5). Slechts 7 respondenten geven aan dat ze ontevreden waren over de lichtshow en het gemeenschappelijke aftelmoment.

Als toelichting op de lichtshow gaven de meeste respondenten aan dat zij het goed geregeld vonden en dat de sfeer goed was. Echter niet alle respondenten waren even sterk onder de indruk van de lichtshow. Desalniettemin zijn veruit de meeste respondenten tevreden over het aftelmoment en de activiteiten daaromheen.

Ongeveer 70% van de respondenten geeft aan (helemaal) geen behoefte te hebben aan activiteiten in de eigen wijk of buurt rond de jaarwisseling. Minder dan 10% van de respondenten zou dit wel graag willen. Daarentegen geeft de overgrote meerderheid (71%) aan het (helemaal) eens te zijn met de stelling dat ze het belangrijk vinden als er in hun buurt of wijk iets voor de jeugd wordt georganiseerd. Slechts 10% is het (helemaal) oneens met deze stelling. Een klein deel van de respondenten (14%) geeft aan (heel) graag naar evenementen in de eigen wijk of dorp te gaan rondom de jaarwisseling. Ruim 60% is het (helemaal) oneens met de stelling dat ze daar graag heen gaan.

Over de stelling of er in de eigen wijk of dorp te weinig activiteiten worden georganiseerd zijn de respondenten verdeeld. Iets meer dan 20% geeft aan het hier (helemaal) mee eens te zijn, terwijl 35% het hier (helemaal) mee oneens is. De grootste groep respondenten dat de vraag beantwoordde (44%) geeft aan neutraal te staan tegenover deze stelling. Een groot deel van de respondenten gaf daarnaast bij deze vraag aan het niet goed te weten (n=1.461, niet in de figuur).

Uit deze resultaten lijkt het dat de respondenten zelf betrekkelijk weinig behoefte hebben activiteiten in de eigen buurt en er nog minder behoefte is aan meer (nieuwe) activiteiten. Daarentegen vindt men het wel belangrijk dat er dingen georganiseerd worden voor de jeugd. Om te onderzoeken of het oordeel van de respondenten mogelijk te maken heeft met de leeftijd, hebben we de antwoorden over de behoefte aan meer evenementen om de eigen wijk of dorp vergelijken tussen de verschillende leeftijdscategorieën.

In Figuur 7 staan de antwoorden op de stelling over meer activiteiten in de wijk naar leeftijdscategorie. De behoefte aan meer activiteiten wordt iets kleiner naarmate de respondenten ouder worden. Van de drie hoogste leeftijdscategorieën (55 jaar en daarboven) is ongeveer twee derde het (helemaal) oneens met de stelling. Van de jongere respondenten (18 tot 29 jaar) geeft toch ook 59% aan dat ze geen behoefte hebben aan meer activiteiten in eigen wijk of buurt, tegenover 12% die hier wel behoefte aan heeft. 

Over een vreugdevuur zijn de meningen van de respondenten meer verdeeld. Precies 40% is hier (heel) positief over, terwijl 37% hier (heel) negatief tegenover staat. De overige respondenten staan hier neutraal tegenover. De respondenten zijn het meest positief over een eventuele vuurwerk- en/of lichtshow. Ruim 60% staat hier (heel) positief tegenover. Tegelijkertijd is er ook een groep van 16% die (heel) negatief staat tegenover het organiseren een vuurwerk- of lichtshow.

In Figuur 9 hebben we ook de respondenten van de verschillende gebiedsdelen van de gemeente tegen elkaar afgezet in hun antwoorden over een centraal feest in hun wijk. Over het geheel zijn er geen grote verschillen tussen de gebiedsdelen. In gebiedsdeel Centrum is het grootste deel van de respondenten (heel) positief over een centraal feest in hun wijk (52%). Dit is het laagste in Gebiedsdeel zuid (41%). Heel negatief zijn de respondenten nergens. Het meest negatief zijn de respondenten uit de gebiedsdelen Oost en Haren, waar 14% (heel) negatief is over een centraal feest in hun wijk.

In Figuur 10 hebben we de houding van de respondenten tegenover het organiseren van een vuurwerk- en/of lichtshow weergegeven per gebiedsdeel. Hieruit blijkt dat er vooral in Ten Boer (72%) en in het Centrum (65%) positief gedacht wordt over een vuurwerk- of lichtshow. In de andere gebiedsdelen lijkt de verdeling van de respondenten ongeveer gelijk, met ongeveer 15% die negatief is over een vuurwerk- of lichtshow en ongeveer 60% positief. 

Rondom en tijdens de jaarwisseling wordt er door veel mensen overlast ervaren door onder andere vuurwerk. We hebben de panelleden gevraagd of zij ook overlast hebben ervaren door het afsteken van vuurwerk. In de onderstaande figuur staat de verdeling van de antwoorden van de respondenten. Iets meer dan de helft (52%) geeft aan geen overlast te hebben ervaren rondom de jaarwisseling. Daarentegen geeft 45% aan wel overlast te hebben ervaren. De overige 3% heeft geen antwoord op de vraag gegeven.

In figuur 12 hebben we de ervaren overlast per gebiedsdeel onder elkaar gezet. De minste overlast werd ervaren in gebiedsdeel Haren, waar 32% overlast door vuurwerk heeft ervaren. In de gebiedsdelen West en Oude Wijken was dit percentage het hoogste van de gemeente (50%).

De respondenten die hebben aangegeven overlast te hebben ervaren door het afsteken van vuurwerk, hebben we aansluitend ook gevraagd of de overlast is toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. De verdeling van de antwoorden op deze vraag staan in Figuur 13 hieronder. De grootste groep respondenten (46%) geeft aan dat de overlast is toegenomen, terwijl slechts 11% aangeeft dat de overlast is afgenomen. Daarnaast geeft 40% aan dat de overlast gelijk is gebleven.

We hebben de respondenten een aantal open vragen voorgelegd over de jaarwisseling en hun ideeën en ervaringen. We gaan hier kort in op de antwoorden die de respondenten gegeven hebben op de vraag ‘Zijn er nog andere ideeën of opmerkingen die u heeft over evenementen en activiteiten rondom de jaarwisseling?’. Het blijkt dat zeer veel respondenten ideeën hebben, want ruim 1.600 respondenten hebben de moeite genomen om deze vraag te beantwoorden.

Wat opvalt uit de antwoorden is dat een aanzienlijk deel van de respondenten graag een algeheel vuurwerkverbod zou willen. Veel respondenten geven aan last te hebben van het geluid, waarbij een aantal respondenten vooral het effect op hun huisdieren benoemt. Daarentegen is er ook een aantal respondenten die aangeeft juist een centrale vuurwerkshow te hebben of een centraal vuur, dan wel centraal in hun wijk of centraal voor de gehele gemeente. Ook de centrale lichtshow wordt door een aantal respondenten genoemd als een idee voor de toekomst.

Een deel van de respondenten geeft aan dat buiten het wel of niet verbieden van vuurwerk, het belangrijk is dat er wordt gehandhaafd rondom oud en nieuw: