3 Studenten en jongeren

Onder de studenten en (werkende) jongeren in de gemeente Groningen hebben we een enquête verspreid. De enquête is verspreid via social media van de gemeente Groningen, OIS de onderwijsinstellingen. Daarnaast is de enquête verspreid via een oproep op intranet van de gemeente alsook via (wijk)nieuwsbrieven en verschillende Whatsapp groepen. De enquête was beschikbaar in het Nederlands en in het Engels en stond in totaal vier weken open.

In totaal hebben 419 respondenten de Nederlandse vragenlijst ingevuld en 474 respondenten de Engelse vragenlijst. Daarvan hebben 197 (77 Nederlandstalige en 120 Engelstalige) respondenten niet meer dan twee vragen ingevuld en zijn daarom niet meegenomen bij de verdere analyses. Daarnaast waren 32 respondenten ouder dan 29 of jonger dan 18 jaar en zijn tevens niet meegenomen in verdere analyses. Van 39 mensen was de leeftijd onbekend; deze respondenten zijn wel meegenomen in de resultaten. In totaal zijn de analyses met 664 respondenten uitgevoerd. Om een onderscheid te maken tussen Nederlandse en internationale respondenten, hebben we, naast de taal, ook meegenomen waar de respondent de middelbare school heeft afgerond, resulterend in 376 Nederlandse respondenten en 288 internationale respondenten.

Aan de respondenten is gevraagd hoeveel jaar ze bezig zijn met hun opleiding. Dit is inclusief het huidige studiejaar en alle eerdere opleidingen die ze hebben gevolgd. Zie figuur 3.3 voor de resultaten in 2021 en 2023. Vergeleken met 2021 zien we met name meer respondenten die net begonnen zijn met hun opleiding en minder respondenten die vijf jaar of langer met hun opleiding(en) bezig zijn. Gemiddeld zijn de respondenten in 2023 bijna drie jaar bezig met hun opleiding, vergeleken met gemiddeld vier jaar in 2021.

Herkomst internationale respondenten
Aan de respondenten hun middelbare schoolopleiding niet in Nederland hebben gevolgd, is gevraagd in welk land ze deze wél hebben gevolgd. De respondenten komen uit alle hoeken van de wereld; in figuur 3.6 worden de landen getoond waar minimaal 5 respondenten hun middelbare schoolopleiding hebben gevolgd. In totaal komen 217 respondenten uit andere landen dan in figuur 3.6 getoond. In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van alle landen. Net als in 2021 is het aandeel internationale respondenten uit Duitsland en Roemenië het hoogst.

Uitwonende studenten en jongeren in de gemeente Groningen
Aan de jongeren die niet meer bij hun ouders/verzorgers wonen, is gevraagd naar hun postcode, zie figuur 3.7. De meeste jongeren wonen in het centrum, gevolgd door de Oosterparkwijk, Paddepoel en Selwerd. Ook in Vinkhuizen en de Korrewegwijk wonen relatief veel respondenten.

Gemiddeld is het voor de respondenten hun derde woonruimte sinds ze op zichzelf in de gemeente Groningen zijn komen wonen. Figuur 3.8 laat zien hoe vaak respondenten zijn verhuisd sinds hun eerste woonruimte. In totaal duurde het voor de Nederlandse respondenten acht maanden totdat ze hun huidige woonruimte vonden. In 2021 deden jongeren er 8,5 maand over om hun huidige woonruimte te vinden. In de Engelse vertaling van de vragenlijst werden geen maanden gespecificeerd, vandaar dat de internationale studenten niet zijn meegenomen.

Als we specifiek kijken naar het percentage respondenten per studiejaar dat (nog steeds) in hun eerste woonruimte in de gemeente Groningen woont, zien we eenzelfde trend als in 2021. Hoewel de eerstejaars het vaakst nog in hun eerste woonruimte wonen ten tijde van invullen, zien we tevens dat er een relatief hoog percentage respondenten met vier of meer studiejaren nog in hun eerste woonruimte wonen (figuur 3.9).

Een studio vinden de jongeren het moeilijkst om te vinden in 2023; gemiddeld scoren de respondenten dat met een 3,8 (tabel 3.2). Daarentegen is het vinden van een éénkamerwoning met een eigen badkamer en/of toilet en/of keuken (maar niet alles voor zichzelf) het minst moeilijk met een 4,9.

Overwegend wordt de krapte van de woningmarkt aangehaald als reden dat het moeilijk is om woonruimte te vinden, zowel particuliere als sociale huurwoningen. Ook op de koopmarkt wordt de krapte benoemd, alsook hoe lastig het is om met een beginnend salaris een woning te kunnen kopen. Internationale jongeren noemen daarnaast ook dat vele huizen geen internationale studenten accepteren, wat het nog moeilijker maakt om een woonruimte te vinden.

De jongeren die het relatief makkelijk vonden om woonruimte te vinden, hebben dit overwegend via hun sociale netwerk gevonden; via vrienden, studiegenoten of familie. Daarnaast zijn sommige jongeren begonnen met zoeken na de piekperiode van september, waardoor het makkelijker werd om woonruimte te vinden.

Uitgesplitst naar leeftijd is de tevredenheid over de woonruimte het hoogst voor de oudste leeftijdsgroep als ze huren van een woningcorporatie, terwijl de tevredenheid over de woonruimte het hoogst is voor de jongste leeftijdsgroep als ze huren van een particuliere verhuurder, zie tabel 3.4.

Redenen waarom de respondenten redelijk tevreden zijn met de verhuurder van de woonruimte in de private huur, zijn onder andere:

• Reparaties worden snel en goed uitgevoerd
• Mooie locatie
• Fijne/nieuwe woning
• Aardige huisbaas

Redenen waarom de respondenten redelijk tevreden zijn met een woningcorporatie, zijn onder andere:

• Reparaties worden snel en goed uitgevoerd
• Degelijke huurprijs
• Goed bereikbaar
• Goede service

Van de jongeren die hun woonruimte huren, krijgt 23% (78 respondenten, waarvan 66 Nederlands) huurtoeslag. Daarvan geeft ongeveer de helft (47%) aan in hun woonruimte te blijven wonen zonder huurtoeslag.

In figuur 3.11 is de huidige woonruimte uitgesplitst naar studiejaar. Hoewel de aantallen laag zijn per studiejaar, zien we een lichte trend waarbij studenten die kort studeren relatief meer op kamers wonen, terwijl studenten die langer studeren relatief sneller woonruimtes met eigen voorzieningen bewonen. Studenten die in het vierde jaar zitten, zijn ten tijde van de COVID-19 pandemie begonnen, wat mogelijk invloed kan hebben gehad op het soort woonruimte dat ze bewonen.

Naast het aantal studiejaren, hebben we ook gekeken naar de huidige woonruimte van Nederlandse en internationale respondenten, zie figuur 3.12. Internationale studenten wonen relatief vaker op kamers en in studio’s; Nederlandse jongeren wonen vaker in appartementen met eigen voorzieningen.

Behalve naar de herkomst, hebben we ook gekeken wat de belangrijkste kenmerken van de woning waren naar studiejaar, zie tabel 3.6. De meeste kenmerken blijven even belangrijk over de studiejaren, waarbij de prijs het belangrijkste kenmerk blijft bij het kiezen van een woonruimte. Uitzonderingen zijn huisgenoten, huurtoeslag en een eigen buitenruimte; deze kenmerken worden belangrijker naarmate men langer studeert. Dit is mogelijk niet verrassend, omdat veel jongeren groter willen wonen met eigen voorzieningen naarmate men ouder wordt, waarbij huurtoeslag en een eigen buitenruimte belangrijker worden. Daarentegen zijn er ook jongeren die niet willen of kunnen verhuizen; voor deze jongeren worden huisgenoten mogelijk belangrijker.

In een open vraag is tevens gevraagd of er nog andere kenmerken belangrijk waren bij het kiezen van de woning. Behalve dat meerdere jongeren aangaven dat het überhaupt vinden van een woonruimte al lastig was en ze elke woonruimte aannamen die beschikbaar was, kwamen er onder andere de volgende kenmerken uit:

• De staat van de woonruimte (schoon/nieuw/recentelijk gerenoveerd/bouwstijl)
• Weinig overlast van omwonenden
• Bepalingen in het contract (huisdieren/duur van het contract)
• Mogelijkheid voor parkeren auto

Wat opvalt is dat internationale jongeren gemiddeld meer betalen voor hun woonruimte dan Nederlandse respondenten: €754 (106 internationale respondenten) tegenover €612 (109 Nederlandse respondenten) respectievelijk. Dit verschil is significant, wat betekent dat het verschil in prijs waarschijnlijk niet alleen door toeval of willekeurige factoren kan worden verklaard. Verder onderzoek is nodig om meer inzicht te krijgen in de redenen voor dit verschil.

Het bovengenoemde verschil in prijs lijkt onder andere te zitten in het totaalbedrag dat jongeren voor een kamer en studio betalen, zie tabel 3.10. Vanwege een te laag aantal respondenten zijn de prijzen voor een éénkamerwoning met één of twee eigen voorzieningen en meerkamerwoningen met eigen voorzieningen niet getoond.

We hebben de respondenten gevraagd of zij van plan zijn om te gaan verhuizen en zo ja, wat hun wensen voor hun nieuwe woning zijn. Twee derde van de respondenten heeft aangegeven dat zij verhuisplannen hebben (316 respondenten). De overige respondenten hebben aangegeven dat zij nog niet van plan zijn om te verhuizen, of het nog niet weten. De antwoorden van de respondenten uitgesplitst naar reden staan in figuur 3.13.

Van de respondenten met verhuisplannen gaat bijna 50% naar een woonruimte met meerdere kamers en eigen voorzieningen verhuizen; een kwart verhuist naar een studio met eigen voorzieningen, zie figuur 3.15.

Uitgesplitst naar leeftijd zien we dat de voorkeur voor een meerkamerwoning met eigen voorzieningen groter wordt naarmate men ouder wordt; de voorkeur voor een kamer met gedeeld gebruik van voorzieningen wordt daarentegen kleiner (figuur 3.16). In de leeftijdsgroep 18 tot en met 20 jaar zien we een tweedeling; ongeveer de helft van deze respondenten heeft een voorkeur voor een kamer, de andere helft heeft de voorkeur voor een studio.

Vervolgens is gevraagd welke kenmerken van de buurt ze belangrijk vinden, zie tabel 3.15. Net als bij de huidige woonruimte zijn veiligheid van de buurt en winkels in de buurt belangrijke kenmerken van de toekomstige woonruimte. Een kenmerk dat belangrijker is in de toekomstige woonruimte vergeleken met de huidige woonruimte is rust en privacy.

Wat willen de respondenten maandelijks uitgeven aan deze woonruimte? Zie figuur 3.17 voor de prijzen inclusief en exclusief. Gemiddeld wil men €652 exclusief betalen en €755 inclusief gas, elektriciteit en belastingen betalen.