2 Resultaten onderzoek

Allereerst vroegen we de panelleden welke woorden hen te binnen schieten als zij denken aan het landschap binnen de gemeente Groningen. De uitkomsten hiervan zijn te zien in de woordenwolk (Figuur 1). Het woord 'groen' is verreweg het meest genoemd (n=753). De meeste mensen noemen dit in positieve zin, maar een klein deel geeft juist aan dat er te weinig groen is. Ook associëren veel respondenten het landschap met ruimte (n=255), vlak en weids. Het woord stad (n=407) wordt vaak genoemd in combinatie met groen en ruimte. Een aantal respondenten verwoordt het als Stad en Ommeland. Ook de parken in de stad, en dan voornamelijk het Stadspark, worden door ruim 600 respondenten genoemd.

Opvallend is dat hoe ouder de respondenten zijn, hoe belangrijker zij het agrarische onderdeel van het landschap vinden (zie Tabel 3). Van de jongeren tot 30 jaar vindt 48% het agrarische onderdeel (heel) belangrijk, voor 75-plussers is dit 83%. Bij de belangrijkheid van de andere landschapsonderdelen zit er vrijwel geen verschil tussen de leeftijdscategorieën.

Bij deze vraag konden de respondenten eventueel een toelichting voor hun keuze maken. Over het Reitdiepgebied zeggen respondenten onder andere: ‘weids’, ‘water’, ‘oud cultuurlandschap’, ‘openheid’. Ook veel mensen geven aan dat ze het gebied het beste kennen, al dan niet omdat ze er in de buurt wonen. Bij elk landschapstype geven verschillende respondenten aan dat zij dit landschap typisch Gronings vinden.

Splitsen we de antwoorden op deze vraag uit naar gebiedsdeel, dan zien we dat respondenten uit gebiedsdeel Oost het Gorechtgebied vaker waarderen dan gemiddeld (48% t.o.v. 23% totaal respondenten). Respondenten uit gebiedsdeel West geven juist vaker dan gemiddeld de voorkeur aan het Reitdiepgebied (44% vs. 28% totaal respondenten). Dit gebiedsdeel ligt deels in het Reitdiepgebied. Respondenten uit gebiedsdeel Ten Boer geven het vaakst aan dat zij alle gebieden evenveel waarderen (66%). Ook is van alle gebiedsdelen in Ten Boer de hoogste waardering voor het Centrale woldgebied (15%). Dit gebied ligt ook deels in gebiedsdeel Ten Boer.

Over sommige ontwikkelingen verschillen de meningen per leeftijdsgroep (Tabel 4). Zo zien we dat hoe ouder de respondenten zijn, hoe meer zij windmolens een bedreiging vinden voor de waarden van de natuur en het landschap. Van de respondenten tussen de 18 en 40 jaar (n=430) vindt 29% windmolens een redelijke/grote bedreiging, van de 65-plussers (n=1.467) vindt 57% dit. Voor de aanwezigheid van bedrijven is dit net andersom; hiervan vindt 84% van de 18-29-jarige respondenten (n=122) dit een redelijke/grote bedreiging, ten opzichte van 68% van de 75-plussers (n=421).

We legden de respondenten een aantal stellingen over erfgoed voor (Figuur 6). Het valt op dat telkens vrijwel alle respondenten het met de stellingen eens zijn. Met de stelling ‘Erfgoed en monumenten dragen bij aan de uitstraling van Groningen’ is 98% het (helemaal) eens. Verder vindt 97% het belangrijk dat de gemeente aandacht besteedt aan de waarde van het (cultuurhistorisch) landschap. Wanneer er nieuwe ontwikkelingen zijn, vindt 95% dat er rekening gehouden moet worden met wat er vanuit het verleden aanwezig is. Tot slot is 91% het (helemaal) eens met de stelling ‘in het versterkingsgebied moet er extra aandacht zijn voor de betekenis van erfgoed onder en boven de grond’.

Negen van de tien respondenten geven aan het (heel) belangrijk te vinden dat historische boerderijen binnen de gemeente beschermd worden (Figuur 7). 

Tien procent van de respondenten is eigenaar of gebruiker van een beschermd monument of pand met historische waarde in de gemeente Groningen. Aan hen stelden we een aantal aanvullende vragen, onder andere over informatievoorziening. Zo vindt 62% (n=190) dat zij niet voldoende informatie kan vinden over het energiezuinig maken van hun beschermd erfgoed/monument. Bijna zes van de tien respondenten (n=187) hebben behoefte aan meer informatie over het beschermen van karakteristieke onderdelen bij het energiezuinig maken van hun woning/pand.

Verder is er aan de respondenten gevraagd of zij het belangrijk vinden om bepaalde plekken in de openbare ruimte of het landelijk gebied te beschermen, of het nu wel of niet een monumentale/erfgoed-status heeft. Hierop antwoordt 97% dat zij dit belangrijk vindt.

 Aan alle respondenten is gevraagd met welke informatiepunten over het energiezuinig maken en verbouwen van monumentale panden of woningen met historische waarde zij bekend zijn (Figuur 8). Twee derde is bekend met Energieloket Groningen, iets meer dan de helft met de website Duurzaam Groningen. Stichting Monument & Materiaal is bij 39% bekend. 

Tot slot vroegen we of respondenten bereid zijn om bij het energiezuinig maken van hun pand te letten op aanwezige erfgoedwaarden/historische onderdelen, ook al is het pand geen monument. Hiertoe is 60% bereid. Ruim een vijfde weet het niet. Veertien procent zou hiertoe niet bereid zijn. Bij dit laatste antwoord was er gelegenheid om dit toe te lichten. Hier geven de meeste respondenten aan dat energiezuinig maken van hun pand niet aan de orde is. Enerzijds omdat het niet nodig is, bijvoorbeeld omdat het een vrij nieuw pand betreft of de woning al energiezuinig is. Anderzijds omdat respondenten in een huurhuis wonen/geen eigenaar van een pand zijn, waardoor ze weinig invloed hebben op het letten op erfgoedwaarden/historische onderdelen. Ook zijn er respondenten die aangeven dat hun huis geen erfgoedwaarde heeft. Daarnaast stelt een kleinere groep dat zij het energiezuinig maken van de woning belangrijker vinden dan de erfgoedwaarden/historische onderdelen. 

Tot slot vroegen we de respondenten om enkele Sleeping Beauties aan te geven op een kaart van gemeente Groningen. In totaal zijn er 1.201 locaties aangewezen, verdeeld over de categorieën gebouwen (527), groen (359), water (124) en overig (191). De meeste Sleeping Beauties zijn geconcentreerd rond de binnenstad. Er zijn ook bijzondere plekken zijn in het gebied van de voormalige gemeenten Haren en Ten Boer, alsmede Meerstad aangegeven. Zo werd in de voormalige gemeente Haren de Hortus botanicus meerdere keren aangewezen als Sleeping Beauty. In de voormalige gemeente Ten Boer is dit het geval bij het Ten Boersterbos.

De kaart met Sleeping Beauties kan ook in volledig scherm geopend worden. De kaart opent dan in een nieuw tabblad.