Resultaten onderzoek
2.1 Vervoermiddel en fietsfrequentie
Bijna alle respondenten geven aan weleens in Groningen te fietsen (99%). Daarnaast geeft bijna driekwart aan ook weleens in een andere gemeente dan Groningen te fietsen.
Dit jaar is voor de derde keer gevraagd welk vervoermiddel men het vaakst gebruikt op het fietspad (zie Figuur 1). De resultaten komen overeen met eerdere jaren. Zeven van de tien respondenten geven aan de fiets (o.a. stadsfiets, racefiets, ligfiets en bakfiets) het vaakst te gebruiken. Van alle respondenten gebruikt 29% de e-bike het vaakst.
Figuur 1: Welk vervoermiddel gebruikt u het vaakst op het fietspad?
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Vervoermiddel | 2021 (n=7.619) | 2022 (n=5.545) | 2023 (n=4.774) |
|---|---|---|---|
| Fiets | 71% | 70% | 69% |
| E-bike | 24% | 28% | 29% |
| Snorfiets | 1% | 1% | 1% |
| Anders | 3% | 1% | 1% |
Het gebruik van een e-bike neemt toe naarmate respondenten ouder zijn: 11% van de respondenten tot 30 jaar (n=219) gebruikt het vaakst een e-bike op het fietspad. Van de 65-plussers is dat 41%. Onder alle leeftijdscategorieën wordt de niet-elektrische fiets nog steeds het meeste gebruikt. We zien dat de snorfiets, bromfiets en speed-pedelec nauwelijks gebruikt worden op het fietspad. De laatste twee mogen overigens ook niet gebruikt worden op het fietspad. Tot slot is er ook nog 1% van de respondenten die de categorie ‘anders’ heeft gekozen. Gegeven antwoorden zijn in dat geval onder andere scootmobiel, (elektrische) driewieler, lopend, bakfiets.
Bestemmingen
Vervolgens hebben we gevraagd hoe vaak en met welke bestemming men op de fietst stapt (Figuur 2). Respondenten gebruiken de fiets het meest om boodschappen te doen of te winkelen; bijna driekwart geeft aan de fiets hiervoor minstens één keer per week te gebruiken.
Daarnaast fietst 56% van de respondenten minstens één keer per week naar werk of studie. Kijken we naar de respondenten tot 65 jaar, dan is dat 68%, waarbij dit afneemt naarmate men ouder is. Zo neemt 82% van de 18-29-jarigen minstens één keer per week de fiets om naar werk of studie te gaan, tegenover 64% van de 55-64-jarigen. Een kleine kwart van de respondenten tot 65 jaar fietst (bijna) iedere dag naar werk of studie. Bijna twee derde van de respondenten stapt wekelijks op de fiets voor sport of recreatieve doeleinden. Dit percentage is vergelijkbaar met vorige jaren.
Figuur 2: Verdeling frequentie fietsen naar bestemming
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| (Bijna) iedere dag | 3-5 keer per week | 1-2 keer per week | Paar keer per maand | Zelden tot nooit | |
|---|---|---|---|---|---|
| Werk en/of studie (n=4.057) | 19% | 23% | 14% | 8% | 36% |
| Boodschappen en/of winkelen (n=4.652) | 15% | 24% | 34% | 16% | 11% |
| Sport en/of recreatie (n=4.522) | 7% | 18% | 37% | 20% | 18% |
| Vrienden- en/of familiebezoek (n=4.597) | 4% | 8% | 35% | 34% | 19% |
| Anders (n=4.210) | 6% | 8% | 28% | 34% | 24% |
2.2 Fietsenstallingen in Groningen
Dit jaar is wederom gevraagd naar de tevredenheid over de bewaakte fietsenstallingen in Groningen. Eerst is gevraagd van welke fietsenstalling men wel eens gebruik maakt. Vervolgens is gevraagd naar de tevredenheid over de betreffende fietsenstalling.
Ruim driekwart van de respondenten die in de gemeente Groningen fietsen maakt wel eens gebruik van een van de genoemde bewaakte fietsenstallingen. Dit is gelijk aan vorig jaar, maar een ruime stijging ten opzichte van 2021, toen dit nog 48% was. Deze stijging heeft deels te maken met de uitgebreidere lijst met fietsenstallingen bij deze vraag. Daarnaast is er in maart 2022 een nieuwe stalling (Grote Markt) bijgekomen met een capaciteit van 1.500 fietsparkeerplaatsen.
De fietsenstalling bij de Nieuwe Markt (het Forum) is (wederom) het meest populair in gebruik: twee derde van de respondenten maakt daar wel eens gebruik van (zie Figuur 3). Dit is hoger dan vorig jaar, toen 57% er weleens gebruik van maakte. Daarnaast zijn de fietsenstalling bij het Hoofdstation (39%) en de nieuwe stalling bij de Grote Markt (39%) vrij populair. Het gebruik van de stalling bij de Grote Markt is flink gestegen ten opzichte van vorig jaar, toen nog 25% aangaf de fiets daar weleens te stallen. Weinig gebruikte stallingen door de respondenten zijn die bij Haddingestraat (4%), bij station Haren (3%) en bij station Groningen Noord (2%).
Figuur 3: Heeft u het afgelopen jaar wel eens gebruik gemaakt van onderstaande bewaakte fietsenstallingen? (n=3.614)
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| 2023 (n=4.654) | 2022 (n=5.409) | |
|---|---|---|
| Nieuwe Markt (Forum) | 67% | 57% |
| Grote Markt | 39% | 25% |
| Hoofdstation Groningen | 39% | 35% |
| Werkgever | 16% | 16% |
| Station Groningen Europapark | 9% | 9% |
| Haddingestraat | 4% | 4% |
| Station Haren | 3% | 2% |
| Station Groningen Noord | 2% | 2% |
In vergelijking met vorig jaar worden de fietsenstallingen op veel aspecten ongeveer gelijk beoordeeld (zie Tabel 3). Wat wel opvalt, is dat de beoordeling van het aantal stallingen in 2021 een piek kende, en sindsdien weer daalt. Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat de fiets niet meer buiten de rekken of vakken mag worden geparkeerd in de openbare ruimte (bijvoorbeeld rond de Grote en Nieuwe Markt). Hierdoor zetten waarschijnlijk meer mensen hun fiets in de bewaakte stallingen neer. Dit kan als gevolg hebben dat hier op sommige momenten minder plek is, en dus dat er meer krapte in het aantal stallingen wordt ervaren. Ook kan het zijn dat in 2021, toen de coronapandemie nog speelde, minder mensen gebruik maakten van de stallingen. In bijlage 1 zijn tabellen met de ontwikkeling van de afzonderlijke stallingen opgenomen.
Tabel 3: Tevredenheid bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad, 2015-2023 (gewogen* gemiddelden)
| 2015 | 2017 | 2019 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal stallingen | 5,6 | 6,0 | 6,0 | 7,8 | 7,3 | 7,1 |
| Locatie | 6,0 | 6,3 | 6,5 | 8,2 | 8,2 | 8,2 |
| Toegankelijkheid | 6,4 | 7,9 | 7,8 | 7,7 | ||
| Uitstraling | 5,7 | 7,8 | 7,5 | 7,5 | ||
| Vindbaarheid | 5,5 | 5,9 | 5,6 | 7,7 | 7,9 | 7,9 |
| Klantvriendelijkheid | 6,7 | 7,8 | 7,7 | 7,7 | ||
| Overall beoordeling | 7,8 | 7,6 | 7,5 |
Tevredenheid stallingen
De fietsenstalling bij Station Europapark wordt het hoogst gewaardeerd. Overall krijgt deze stalling een 8,2 van de gebruikers (zie Tabel 4). Ook op alle verschillende punten scoort Europark het hoogst. Daarnaast krijgen de nieuwe fietsenstallingen bij de Nieuwe Markt/Forum en Grote Markt goede cijfers van de gebruikers. Deze fietsenstallingen scoren tussen de 7,2 en 8,3 op de verschillende punten. Hierbij scoort het Forum vaak iets beter dan de Grote Markt. Uitzondering is het aantal stallingen; hier krijgt het Forum een lager cijfer op (7,2 ten opzichte van 7,7 voor de Grote Markt). De overall beoordeling voor de fietsenstalling bij de Nieuwe Markt/Forum is 7,8 en bij Grote Markt een 7,5. Ook de fietsenstallingen van de werkgevers worden positief beoordeeld (7,7 overall). Fietsenstallingen die slechter worden beoordeeld, zijn die bij Haddingestraat (5,2) en Station Groningen Noord (6,0). Deze stallingen krijgen wisselende cijfers op de verschillende punten. Zo scoort de Haddingestraat alleen goed op locatie. De andere punten krijgen onvoldoendes of krappe voldoendes. Station Groningen Noord krijgt goede cijfers voor vindbaarheid, toegankelijkheid en locatie. Over de klantvriendelijkheid, uitstraling en het aantal stallingen zijn de gebruikers minder goed te spreken. Tabellen met de scores per stalling per jaar zijn te vinden in de bijlage.
Tabel 4: Tevredenheid (rapportcijfers) verschillende fietsenstallingen
| Nieuwe Markt (Forum) (n=3.108) |
Grote Markt (n=1.819) |
Hoofdstation (n=1.809) |
Werkgever (n=765) |
Station Groningen Europapark (n=424) |
Haddingestraat (n=178) |
Station Haren (n=120) |
Station Groningen Noord (n=85) |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aantal | 7,2 | 7,7 | 6,4 | 7,4 | 8,0 | 4,7 | 7,0 | 5,3 |
| Locatie | 8,3 | 8,1 | 8,1 | 8,4 | 8,5 | 7,2 | 7,8 | 7,1 |
| Toegankelijkheid | 8,0 | 7,2 | 7,7 | 8,0 | 8,5 | 5,2 | 7,8 | 7,3 |
| Uitstraling | 8,0 | 7,6 | 6,8 | 7,1 | 8,3 | 4,6 | 6,9 | 5,4 |
| Vindbaarheid | 7,9 | 7,6 | 8,1 | 7,9 | 8,4 | 5,6 | 8,0 | 7,5 |
| Klantvriendelijkheid | 7,8 | 7,6 | 7,8 | 7,9 | 8,0 | 5,8 | 6,2 | 4,4 |
| Overall | 7,8 | 7,5 | 7,2 | 7,7 | 8,2 | 5,2 | 7,3 | 6,0 |
Toezicht bij fietsenstallingen
Vervolgens is gevraagd of respondenten toezicht bij de bewaakte fietsenstallingen belangrijk vinden (zie Figuur 4). Ruim de helft (58%) vindt toezicht overdag erg belangrijk. Een groter deel van de respondenten, ruim drie kwart, vindt het erg belangrijk dat dit ’s avonds/ ’s nachts gebeurt. De groep respondenten die toezicht helemaal niet belangrijk vindt is klein, namelijk 5% voor toezicht overdag en 3% voor toezicht in de avond of nacht. De overige respondenten vinden toezicht bij fietsenstallingen een beetje belangrijk.
Mensen die als voornaamste vervoermiddel een elektrische fiets gebruiken, vinden het toezicht op fietsenstallingen overdag vaker ‘erg belangrijk’ dan mensen die voornamelijk een gewone fiets gebruiken (73% versus 51%). Voor toezicht ’s avonds/’s nachts is dit verschil veel kleiner (respectievelijk 85% en 75%).
Verder valt op dat jongeren toezicht minder belangrijk vinden dan ouderen: 37% van de 18-29-jarigen vindt toezicht overdag erg belangrijk, terwijl dat voor de 65-plussers op 70% ligt. Voor toezicht ’s avonds/’s nachts liggen deze percentages op 69% voor jongeren en 82% voor 65-plussers.
Kijken we naar gebiedsdeel, dan zien we dat respondenten uit gebiedsdeel Ten Boer overdag bewaking het belangrijkst vinden (71%). Respondenten uit Centrum vinden dit het minst belangrijk (51%). Toezicht ’s avonds/’s nachts vinden naast respondenten uit Ten Boer (83%) ook respondenten uit gebiedsdeel Oost (83%) erg belangrijk. Ook hier scoort gebiedsdeel Centrum het laagst, met 73% van de respondenten die dit erg belangrijk vinden.
Figuur 4: Belangrijkheid van toezicht bij bewaakte fietsenstallingen
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Overdag (n=4.435) | In de avond/nacht (n=4.387) | |
|---|---|---|
| Erg belangrijk | 58% | 78% |
| Een beetje belangrijk | 37% | 19% |
| Niet belangrijk | 5% | 3% |
2.3 Vertrouwen en fietsdiefstal
Waar staat de fiets het veiligst? Men kon een cijfer geven voor de mate van vertrouwen dat de fiets ergens veilig staat. Het blijkt dat respondenten vooral het gevoel hebben dat hun fiets veilig staat bij de eigen woning of in de dorpen (zie Tabel 5). Deze scores zijn vergelijkbaar met die van vorig jaar.
Tabel 5: Vertrouwen veiligheid fiets per locatie
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| In de binnenstad | 4,6 | 5,1 | 5,8 | 5,3 | 5,4 | 5,5 | 5,4 |
| In de woonwijken | 5,6 | 6,0 | 6,4 | 6,2 | 6,2 | 6,2 | 6,2 |
| Bij de eigen woning | 7,0 | 7,1 | 7,6 | 7,5 | 7,8 | 7,8 | 7,8 |
| Bij de treinstations | 5,1 | 5,6 | 6,0 | 5,5 | 5,7 | 5,8 | 5,7 |
| In de dorpen | 7,6 | 7,7 | 7,6 | 7,5 |
Het vertrouwen om de fiets veilig bij de eigen woning te stallen is het grootst bij respondenten uit de gebiedsdelen Ten Boer (9,2) en Haren (8,5). Dit vertrouwen ligt het laagst in gebiedsdeel Centrum (6,8).
Van de respondenten heeft 6% het afgelopen jaar te maken gehad met fietsdiefstal. Dit is hetzelfde als vorig jaar. In totaal geeft 5% van de respondenten aan dat er in het afgelopen jaar één fiets is gestolen. Daarnaast geeft 1% aan dat meerdere fietsen van hen gestolen zijn. De overige 94% van de respondenten heeft niet te maken gehad met fietsdiefstal. Met name respondenten uit de gebiedsdelen Centrum en Oude Wijken geven aan dat hun fiets is gestolen. Daartegenover liggen de percentages lager bij respondenten uit de gebiedsdelen Ten Boer en Oost.
2.4 Tevredenheid over fietsen in Groningen
Ook dit jaar is aan de respondenten gevraagd hoe tevreden ze zijn over fietsen in Groningen. Dit jaar geven de respondenten gemiddeld weer een 7,1, net als bij de laatste drie metingen. De waardering is dus al jaren redelijk stabiel (zie Tabel 6). Kijken we naar leeftijd, dan zien we dat de tevredenheid daalt naarmate men ouder is. Jongeren tussen 18-29 jaar geven een 7,6, tegenover een 6,8 van 75-plussers.
Tabel 6: Tevredenheid fietsen, 2015-2023
| Jaar | Gemiddelde | N |
|---|---|---|
| 2015 | 6,9 | 3.649 |
| 2016 | 7,0 | 4.655 |
| 2017 | 7,2 | 4.553 |
| 2018 | 7,3 | 3.724 |
| 2019 | 7,1 | 5.863 |
| 2021 | 7,1 | 7.035 |
| 2022 | 7,1 | 5.245 |
| 2023 | 7,1 | 4.566 |
Stellingen
Aan de respondenten is een aantal stellingen voorgelegd over fietsen in Groningen (Figuur 5). Net als vorig jaar, vindt ruim 90% van alle respondenten de fiets het belangrijkste vervoermiddel in de gemeente Groningen. Over de veiligheid van de fietspaden zijn de meningen verdeeld. 41% van de respondenten vindt de fietspaden in Groningen niet breed genoeg voor een veilig gevoel. Ook geeft slechts een krappe meerderheid (53%) van de ouders aan dat zij hun kind met een gerust hart naar school laten fietsen. Toch zegt ook drie kwart zich op de fiets veilig te voelen in het verkeer. Ook voelt nog eens drie kwart zich in het donker veilig op de fiets. Hier is wel een duidelijk verschil te zien tussen mannen en vrouwen: 82% van de mannen is het (helemaal) eens met deze uitspraak tegenover 65% van de vrouwen.
Twee derde van de respondenten is van mening dat de fietspaden een goed wegdek hebben en eveneens twee derde vindt dat de fietspaden goed worden onderhouden. Bijna drie kwart van de respondenten vindt verkeerslichten met tegelijk groen duidelijk. Deze percentages zijn vergelijkbaar met de vorige meting uit 2022.
In bijlage 2 is een grafiek opgenomen die de ontwikkeling toont van de beoordeling van de stellingen tussen 2015-2023.
Figuur 5: Oordeel stellingen (n=1.136 (bij stelling over kind) tot 4.531)
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Helemaal eens | Eens | Oneens | Helemaal oneens | |
|---|---|---|---|---|
| In Groningen is de fiets het belangrijkste vervoermiddel | 52% | 40% | 7% | 2% |
| Ik vind fietsverkeerslichten met tegelijk groen duidelijk | 21% | 52% | 18% | 9% |
| Op de fiets voel ik mij veilig in het verkeer | 10% | 63% | 24% | 3% |
| Ik voel mij in het donker veilig op de fiets | 10% | 64% | 22% | 4% |
| De fietspaden hebben een goed wegdek | 7% | 59% | 29% | 5% |
| De fietspaden zijn breed genoeg voor een veilig gevoel | 7% | 52% | 35% | 6% |
| De fietspaden worden goed onderhouden | 6% | 58% | 31% | 5% |
| Ik laat mijn kind met een gerust hart naar school fietsen | 6% | 47% | 36% | 11% |
Vaker fietsen
Vervolgens is aan de respondenten gevraagd wat ertoe kan bijdragen dat ze (nog) vaker de fiets pakken (Figuur 6). Vier op de tien respondenten geven aan al zo veel mogelijk te fietsen. Dit is een stuk lager dan in 2019, voor de coronapandemie. Toen koos ruim de helft (51%) van de respondenten voor deze antwoordoptie.
De meest gekozen redenen die ertoe kunnen bijdragen dat respondenten meer gaan fietsen zijn wanneer…
…de drukte op de fietspaden verminderd is (22%);
...het verkeer in de stad veiliger is (21%);
...er meer of betere stallingsmogelijkheden zijn (18%).
Bij ‘Anders, namelijk…’ is een veelvoorkomend antwoord dat sommige respondenten meer zouden gaan fietsen wanneer bromfietsers, scooters en/of elektrische fietsen (en dan met name die van bezorgers) verboden zouden worden op de fietspaden.
Figuur 6: Ik zou vaker de fiets pakken wanneer…* (n=4.872)
Bovenstaande grafiek in tabel-vorm:
| Onderwerp | procent |
|---|---|
| N.v.t., ik fiets al zoveel mogelijk | 40% |
| De drukte op de fietspaden verminderd is | 22% |
| Het verkeer in de stad veiliger is | 21% |
| Er meer of betere stallingsmogelijkheden zijn | 18% |
| De kwaliteit van de fietspaden hoger is | 17% |
| De kans op fietsdiefstal verminderd is | 16% |
| Fietsen sneller zou zijn | 16% |
| N.v.t., ik zal niet (vaker) gaan fietsen in de toekomst | 12% |
| Het veiliger is in de omgeving waar ik fiets | 9% |
| Mijn gezondheid beter zou zijn | 7% |
| Anders, namelijk.. | 5% |
| Ik meer gestimuleerd zou worden door mijn werkgever | 4% |
| Ik fietslessen zou krijgen of volgen | 0% |
* Meerdere antwoorden mogelijk. De percentages tellen daarom niet op tot 100%
2.5 Bekendheid logo’s Groningen Fietsstad en 050-Fietsstad
Ten slotte is ook weer gevraagd aan de respondenten of zij bekend zijn met het logo van Groningen Fietsstad en/of 050-Fietsstad (Figuur 7; Tabel 7). De bekendheid van de logo’s stijgt; dit jaar geeft een derde aan dat zij de logo’s niet kennen, ten opzichte van 41% in 2019. Van de respondenten kent 28% beide logo’s, wat wederom een stijging is ten opzichte van vorig jaar. De bekendheid met het logo van Groningen Fietsstad (33%) blijkt nog steeds achter te lopen op de bekendheid van het 050-Fietsstadlogo (62%).
Tabel 7: Bekendheid met logo’s Groningen Fietsstad en/of 050-Fietsstad
| 2019 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| Ja, met beide | 30% | 19% | 24% | 28% |
| Ja, alleen met Groningen Fietsstad | 12% | 6% | 6% | 5% |
| Ja, alleen met het 050-Fietsstad logo | 17% | 30% | 32% | 34% |
| Nee, beide zijn mij niet bekend | 41% | 45% | 38% | 33% |
In 2021 is voor het eerst het logo van 050-Fietsstad als beeld toegevoegd bij deze vraag. Hoogstwaarschijnlijk is daar een trendbreuk ontstaan, omdat duidelijker was wat bedoeld werd met dit logo. Het is aannemelijk dat de beelden beter werden herkend en dat respondenten zich realiseerden dat ze het linker logo niet kenden, maar het rechter logo wel. Vandaar dat in 2021 de bekendheid met beide logo’s daalde (min 11 procentpunt), maar de bekendheid met 050-Fietsstad steeg (plus 13 procentpunt).
Figuur 7: Logo’s Groningen Fietsstad (links) en 050-Fietsstad (rechts)
De logo’s zijn het meest bekend onder respondenten uit gebiedsdeel Oude Wijken (72% is bekend met minimaal één logo) en het minst onder respondenten uit gebiedsdeel Ten Boer (47%). Verder zijn jongeren beter bekend met de logo’s dan oudere respondenten. Van de groep tot 40 jaar is 74% bekend met minimaal één logo, onder 65-plussers is dat 58%.
2.6 Algemene opmerkingen
Aan het einde van de enquête is er aan de respondenten ruimte geboden voor het plaatsen van opmerkingen naar aanleiding van de enquête. Dit hebben 1.976 respondenten gedaan. Alle antwoorden zijn in een apart document aan de opdrachtgever verstrekt. Een aantal veelvoorkomende thema’s waren de volgende (in willekeurige volgorde):
- Verscheidene oversteek- en kruispunten zijn onoverzichtelijk/gevaarlijk voor fietsers
- De stallingen (in met name de binnenstad) hebben te weinig plekken
- De stallingen zijn niet voor iedereen/alle fietsen goed toegankelijk
- Andere fietsers letten niet goed op/houden zich niet aan verkeersregels
- Elektrische fietsen en scooters leveren met hun snelheid gevaarlijke situaties op het fietspad
- Tegelijk groen voor fietser is soms chaotisch en onduidelijk
- De situatie rondom de Gerrit Krolbrug is erg vervelend voor fietsers en heeft een oplossing nodig
- Veel fietspaden zijn te smal, zeker wanneer ze naast een autoweg lopen
- Meer toezicht/handhaving op fietsers die verkeersregels overtreden