2 Analyse

We vroegen respondenten hoe vaak en met welke bestemming zij op de fiets stappen (Figuur 2). Respondenten gebruiken de fiets het meest om boodschappen te doen en/of te winkelen; bijna driekwart geeft aan de fiets hiervoor minstens één keer per week te gebruiken. Voor werk of studie pakt 58% de fiets minstens één keer per week. We zien dat de fiets minder gebruikt wordt in oudere leeftijdsgroepen. In het geval van werk en/of studie gaat 85% van de 18-27 jarigen minstens één keer per week op de fiets; bij de 45-64 jarigen is dat 68%. Respondenten van 65+ pakken vanzelfsprekend minder de fiets voor werk en/of studie aangezien zij vaker met pensioen zijn. Daarnaast gebruiken relatief iets meer jongeren (18 tot en met 27 jaar) de fiets (minstens één keer per week) om vrienden te bezoeken en voor sport en/of recreatie. In oudere leeftijdsgroepen neemt het aandeel in deze twee categorieën iets af.

Groningen heeft een aantal bewaakte fietsenstallingen waar je veilig je fiets neer kan zetten. Naast het veiligheidsaspect helpen de stallingen om te voorkomen dat de openbare ruimte vol staat met geparkeerde fietsen. Wat vindt men van de bewaakte stallingen? We vroegen dit jaar wederom naar de tevredenheid over de bewaakte fietsenstallingen in Groningen. Eerst is gevraagd van welke fietsenstalling men wel eens gebruik maakt. Vervolgens is gevraagd naar de tevredenheid over de betreffende fietsenstalling.

Van de respondenten die aangeven dat ze wel eens de fiets gebruiken in Groningen zegt 80% dat ze wel eens gebruik maakt van ten minste één van de bewaakte stallingen. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2023 en 2022. De fietsenstalling bij de Nieuwe Markt (het Forum) is (wederom) het meest populair in gebruik. Zeven van de tien respondenten maken daar wel eens gebruik van (zie Figuur 3). Hier zit een stijging in ten opzichte van voorgaande jaren: in 2023 maakte 67% van de respondenten wel eens gebruik van de fietsenstalling bij de Nieuwe Markt en in 2022 was dit 57%. Vervolgens worden de stallingen op de Grote Markt en het Hoofdstation relatief vaak gebruikt. Bij de stalling op de Grote Markt zien we wederom een flinke stijging in het gebruik. Bijna de helft van de respondenten heeft de stalling het afgelopen jaar wel eens gebruikt: twee jaar geleden was dit nog een kwart.De stalling bij het Hoofdstation ziet een lichte toename in het aandeel gebruikers (41%). Respondenten gebruiken de stallingen bij de Haddingestraat (4%), Station Haren (3%) en bij station Groningen Noord (2%) een stuk minder.

We vroegen de respondenten om de stallingen een score te geven voor een aantal aspecten zoals toegankelijk, vindbaarheid en uitstraling. Tabel 3 laat de ontwikkeling zien van de waardering voor de bewaakte fietsenstallingen over de jaren. Dit is een gewogen gemiddelde waarbij de scores voor de afzonderlijke stallingen bij elkaar zijn opgeteld.In vergelijking met vorig jaar worden de fietsenstallingen op veel aspecten nagenoeg gelijk beoordeeld (zie Tabel 3). Gemiddeld gezien scoren de stallingen goed: de bewaakte stallingen krijgen gemiddeld een 7,5 (op alle aspecten). Opvallend is dat de beoordeling van het aantal stallingen in 2021 een piek kende en sindsdien weer is gedaald (dit werd vorig jaar werd ook opgemerkt in de rapportage). Een mogelijke verklaring hiervoor is het feit dat fietsen niet meer buiten de rekken of vakken mogen worden geparkeerd in de openbare ruimte, bijvoorbeeld rond de Grote en Nieuwe Markt. Hierdoor zetten waarschijnlijk meer mensen hun fiets in de bewaakte stallingen. Dit kan als gevolg hebben dat hier op sommige momenten minder plek is, waardoor er meer krapte in het aantal stallingen wordt ervaren. 

Sinds 2021 is er een daling te zien in het cijfer voor de uitstraling van de stallingen. Dit komt onder andere door de dalende uitstaling scores voor de stallingen: Nieuwe Markt, Hoofdstation, Station Haren en Haddingestraat. Verder is er in mindere mate een daling te zien bij de score voor toegankelijkheid en klantvriendelijkheid. In bijlage 1 zijn tabellen opgenomen met de ontwikkeling van de afzonderlijke stallingen. 

Hoe belangrijk is toezicht bij de bewaakte fietsenstallingen? We vroegen het aan de respondenten (Figuur 4). We maakten onderscheid in toezicht gedurende de dag en de avond/nacht. Respondenten vinden duidelijk toezicht in de avond/nacht belangrijker dan overdag.Acht van de tien respondenten vinden toezicht in de avond/nacht erg belangrijk, tegenover zes van de tien die toezicht overdag erg belangrijk vinden. Weinig respondenten vinden toezicht niet belangrijk. Overdag gaat dit om 5% van de respondenten, in de avond/nacht slechts 2%.

Hoe tevreden zijn respondenten over fietsen in Groningen? We vroegen respondenten fietsen in Groningen een cijfer te geven op een schaal van één tot tien. Respondenten geven gemiddeld een 7,1 (Tabel 6). Het tevredenheidscijfer is stabiel gebleven sinds 2019. Het cijfer voor fietsen in Groningen is hoger onder jongeren dan ouderen. Jongeren (18-27 jaar) geven gemiddeld een 7,4 terwijl ouderen in de leeftijdscategorie 75+ een 6,8 geven. 

Om meer inzicht te krijgen in de ervaren kwaliteit en fietsveiligheid in de gemeenten legden we de respondenten een aantal stellingen voor (Figuur 5). De antwoorden op de stellingen zijn vergelijkbaar met die van vorig jaar. Ruim 90% van de respondenten vindt, ten eerste, de fiets het belangrijkste vervoersmiddel in de Groningen. 

Bij de rest van de stellingen is het beeld meer verdeeld. 37% van de respondenten vindt de fietspaden in Groningen niet breed genoeg voor een veilig gevoel. Dit is een lichte daling ten opzichte van vorig jaar. Dit betekent dat respondenten iets positiever zijn over de breedte van de fietspaden. Daarnaast geeft slechts een krappe meerderheid (56%) van de ouders aan dat zij hun kind met een gerust hart naar school laten fietsen. Bijna driekwart (73%) van de respondenten geeft aan zich op fiets veilig te voelen in het verkeer. Dit is positief, echter dit betekent ook dat ruim een kwart van de fietsers zich niet veilig voelt in het verkeer. Bij de vraag of mensen zich in het donker veilig voelen op de fiets zien we een vergelijkbaar beeld. Als we deze stelling uitsplitsen op geslacht zien we dat vrouwen zich vaker onveilig voelen in het donker op de fiets ten opzichte van mannen. Ruim een derde (36%) van de vrouwen geeft aan zich onveilig te voelen in het donker. Voor mannelijke respondenten is het aandeel duidelijk lager (17%).

Een aantal stellingen hadden betrekking de kwaliteit van de fietsinfrastructuur. Ongeveer twee derde van de respondenten geeft aan dat de fietspaden goed onderhouden worden en dat de fietspaden een goed wegdek hebben. Bijlage 2 toont de ontwikkeling de antwoorden op stellingen tussen 2015-2024.

Wat kan ervoor zorgen dat mensen vaker de fiets pakken? We vroegen het aan de hand van stellingen (Figuur 6). Van de respondenten geeft 41% aan dat ze al zoveel mogelijk fietsen. Dit is vergelijkbaar met voorgaande jaren. Vóór 2019 koos echter 51% nog voor deze optie. 

Hieronder noemen we de drie belangrijkste redenen die zouden kunnen bijdragen aan dat mensen meer gaan fiets:

• … de drukte op de fietspaden verminderd is (20%); 
• ... het verkeer in de stad veiliger is (18%); 
• … er meer of betere stallingsmogelijkheden zijn (18%). 

Antwoorden bij ‘Anders, namelijk…’ hebben vooral betrekking op een veiligere verkeerssituatie. Hierbij wordt relatief vaak genoemd dat de sommige respondenten meer zouden gaan fietsen wanneer bromfietsers, scooters en/of elektrische fietsen (en dan met name die van bezorgers) verboden zouden worden op de fietspaden. Daarnaast geeft een aantal respondenten aan dat ze liever de fiets zouden pakken wanneer er een minder streng parkeerbeleid in het centrum zou zijn.