1 Onderzoeksopzet

Sporten bij een club bevordert de sociale contacten tussen deelnemers en heeft een positief effect op de sociale samenhang in wijken, buurten en dorpen. Daarnaast dragen sport en beweging bij aan de mentale en fysieke ontwikkeling van inwoners. Dit maakt dat actief bezig zijn en sporten een belangrijk onderdeel zijn van een gezonde leefstijl. De gemeente Groningen vindt het daarom belangrijk om sporten en bewegen zoveel mogelijk te stimuleren bij haar inwoners.

Het stimuleren van sport en beweging vraagt om gerichte interventies en gedegen sportbeleid. Daarom wil de gemeente Groningen graag weten wat de staat is van de grote hoeveelheid sportclubs (zie kader) in de gemeente. De gemeente heeft daarom OIS Groningen gevraagd om een sportclubmonitor te ontwikkelen.

Het doel van de monitor is om inzicht te krijgen in de volgende thema’s:

Ontwikkeling van het leden-/klantenbestand

• Financiële staat van sportclubs
• Staat van het personeelsbestand en vrijwilligerskader van sportclubs
• Staat van het bestuur
• Sociale veiligheid bij sportclubs
• Maatschappelijke betrokkenheid van sportclubs
• Accommodatie

Dit onderzoek is een vervolg op het onderzoek dat in 2022 door de Hanzehogeschool Groningen is uitgevoerd. Het is het doel om de monitor periodiek uit te voeren, zodat de ontwikkeling van de situatie bij de sportclubs kan worden gevolgd over een langere periode. Op die manier kunnen trends en ontwikkelingen geïdentificeerd worden.

De resultaten van het onderzoek worden gebruikt om de dienstverlening en het sportbeleid beter af te stemmen op de behoeften van sportclubs in de gemeente Groningen. Daarnaast worden de resultaten gedeeld en besproken met samenwerkingspartners zoals Huis voor de Sport, Platform Ondernemende Sportaanbieders en sportbonden.

Om zoveel mogelijk sportclubs te bereiken, hebben we gebruik gemaakt van een online vragenlijst. Sportclubs hadden in de periode juni tot en met juli 2024 de tijd om de vragenlijst in te vullen. Alle sportclubs die bekend zijn bij de gemeente Groningen zijn via e-mail uitgenodigd om de vragenlijst in te vullen. Hierbij is met klem gevraagd of een bestuurder of iemand met inzicht in de staat van de sportclub de vragenlijst kon invullen. Daarnaast is een link verspreidt via de sociale media kanalen van Sport050 waarmee door iedereen met de link de enquête kon worden ingevuld.

Uiteindelijk hebben 171 respondenten de vragenlijst deels of volledig ingevuld namens de sportclub waar diegene lid of eigenaar van is. De vragenlijst is met name ingevuld door bestuursleden van sportverenigingen (figuur 1). Een tiende van de respondenten is een eigenaar of bedrijfsleider van een ondernemende sportaanbieder. Bij respondenten die “Anders, namelijk…” invulden is handmatig gecheckt of zij tot de doelgroep van dit onderzoek behoren. Op basis van relevantie voor het onderzoek is een selectie gemaakt. In deze categorie zitten vooral trainers, coördinatoren en oud-bestuursleden. Omdat de groep ondernemende sportaanbieders bij veel vragen klein is, kunnen niet alle resultaten betrouwbaar worden uitgesplitst op type sportaanbieder. 

De vragenlijst is door veel verschillende sportclubs ingevuld. Figuur 2 laat zien welke sporten bij de clubs die gereageerd hebben beoefend worden. Voor de overzichtelijkheid is de figuur afgebroken bij een frequentie van zeven. Dit betekent dat sporten die zeven keer of minder genoemd worden buiten de figuur vallen. Dit betreft 16 verschillende sporten. Clubs konden meerdere sporten aangeven. Veldvoetbal, zwemsport en volleybal wordt het vaakst genoemd door de sportclubs. Aanvullend is de categorie “Anders, namelijk…”  42 keren ingevuld. Hier werd dus nog een grote verscheidenheid aan sporten genoemd. Waaronder sporten zoals triatlon, freerunning en floorball.