4 Huishoudenprognose 2022 tot 2042

Voor de gemeente Groningen is er een huishoudensprognose opgesteld, die consistent is met de gemeentelijke bevolkingsprognose. De huishoudensprognose beoogt de meest waarschijnlijke toekomstige ontwikkelingen van de huishoudens naar type en grootte te beschrijven. We onderscheiden de huishoudenstypen Paren zonder kinderen, Paren met kinderen, Eenoudergezinnen en Alleenstaanden. In het vervolg van deze paragraaf bespreken we de belangrijkste uitkomsten van de huishoudensprognose voor de periode 2022-2042.

Als de geprognosticeerde huishoudenontwikkeling werkelijkheid wordt, dan zal het verschil met het aantal wooneenheden waarschijnlijk wel kleiner worden. Echter, de vraag blijft voorlopig onbeantwoord of de geplande woningbouw het huidige woningtekort oplost, omdat de geplande totale woningbouw lager ligt dan de totale vraag. Een andere ontwikkeling zou ook kunnen zijn dat eenpersoonshuishoudens, bijvoorbeeld studenten, wat vakerbij elkaar op één adres zouden wonen dan nu het geval is. Deze ontwikkeling worden ook wel aangeduid als zogenaamde sponseffecten die zich kunnen voordoen in een gemeente. Zie bijvoorbeeld de publicatie van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) “De stad: magneet, roltrap en spons” met bijdragen van diverse gemeenten, waaronder de gemeente Groningen.

Het totaal aantal alleenstaanden is tussen 2012 en 2022 gegroeid met ruim 8.000 tot ongeveer 83.630 huishoudens. De prognose laat zien dat deze groep tot 2042 doorstijgt tot ongeveer 101.945. Ruim 45 procent van deze stijging zal worden bepaald door de toename in de huishoudens van 65 jaar of ouder. De sterke groei van het aantal oudere alleenstaanden kan worden toegeschreven aan de toename van het aantal ouderen door de vergrijzing. Op hogere leeftijd stijgt namelijk het risico dat de partner overlijdt, zodat het aandeel alleenstaanden verder oploopt (van Duin, 2018).

Het aantal paren zonder kinderen blijft naar verwachting gestaag stijgen. Deze stijging is grotendeels veroorzaakt door stijgingen in de leeftijdscategorie 30-34 jaar en 80-84 jaar, zie figuur 8. Dit kan enerzijds te maken hebben met het toenemen van de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen en anderzijds dat oudere (hoogbejaarde) paren over het algemeen geen thuiswonende kinderen (meer) hebben.

Het aantal paren met kinderen schommelde in de afgelopen tien jaar tussen de 16.975 en 17.230. Tussen 2022 en 2042 is de verwachting dat het aantal met ruim 2.200 zal stijgen. In figuur 9 is de toename van het aantal paren met kinderen naar leeftijdsklasse weergegeven. Wat betreft de leeftijdsverdeling is de stijging van ouders in de leeftijdsklasse 55-74 jaar opvallend. Hierbij kunnen twee ontwikkelingen een rol spelen. Enerzijds neemt de gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen geleidelijk toe. Anderzijds wonen kinderen langer bij hun ouders.

Tussen 2012 en 2022 is het aantal eenouderhuishoudens met ruim 1.640 gestegen, van bijna 7.850 naar 8.580. Volgens de huidige inzichten is de verwachting dat tussen 2022 en 2042 het totale aantal eenouderhuishoudens zal toenemen tot 10.245. De grootste stijging in de prognoseperiode, met bijna 370 huishoudens erbij, zal waargenomen worden bij de 45- tot 50-jarigen.