4 Bevolkingsprognose; model en aannames

Het GBPro-model gaat ervan uit dat geplande woningbouw een rol speelt bij de toekomstige ontwikkeling van de bevolking. Voor de nieuwste bevolkingsprognose zijn de huidige woningbouwplannen meegenomen, die aangeven dat er tussen 2023 en 2027 jaarlijks gemiddeld 1.900 nieuwe woningen zullen worden gebouwd.Voor de periode van 2027 tot 2041 is de inschatting dat er jaarlijks gemiddeld 1.000 nieuwe woningen aan de woningvoorraad worden toegevoegd. In de prognoseperiode wordt geraamd dat er in totaal ruim 24.000 nieuwe woningen worden toegevoegd aan de woningvoorraad.

Het GBPro-model maakt gebruik van het totale vruchtbaarheidscijfer (TVC) om het aantal geboorten te modelleren. Het TVC geeft het gemiddelde aantal geboren kinderen dat een vrouw gedurende haar leven krijgt. In de bevolkingsprognose 2023 worden de vruchtbaarheidscijfers bepaald op basis van de cijfers uit de tien voorgaande jaren, 2013 tot en met 2022.

In de gemeente Groningen is het TVC in 2022 1,14. Dit is ruim 17 procent lager dan het TVC in 2013 (1,38). Kijken we over de gehele periode 2013 tot en met 2022, dan is het gemiddelde TVC ongeveer 7 procent lager dan het TVC in 2013. Voor de komende tien jaar (2023-2032) verwachten we dat deze lijn door zal trekken, en het vruchtbaarheidscijfer ook met ongeveer 7 procent zal dalen. Hoe verder in de tijd, hoe groter de onzekerheid wordt. Daarom is het lastig in te schatten hoe het TVC op langere termijn zal ontwikkelen. Om deze reden houden we vanaf 2033 het TVC constant in de bevolkingsprognose.

We rekenen niet verder met het verschil van 17 procent tussen 2013 en 2022, omdat we rekening moeten houden met de woningbouwplanning. De planning is dat in de komende 20 jaar ongeveer 17 procent van de op te leveren woningen een eengezinswoning is. Meer eengezinswoningen kan betekenen dat huishoudens die in dit type woning wonen, eerder geneigd zijn tot gezinsuitbreiding.

In 2022 heeft het CBS prognoses opgesteld voor de sterftecijfers van mannen en vrouwen (CBS, 2022). Sterftecijfers zijn het aantal sterfgevallen in een populatie in verhouding tot het aantal individuen in die populatie. In de CBS-prognose zijn de jaarlijkse sterftecijfers een factor lager dan het voorgaand jaar. In de bevolkingsprognose 2023 volgen wij deze ontwikkeling en nemen aan dat de historische sterftecijfers voor mannen en vrouwen jaarlijks met dezelfde factors als bij de CBS-prognose lager zullen zijn. Hierbij zijn de historische sterftekansen naar geslacht en leeftijd bepaald op basis van de cijfers uit de tien voorgaande jaren, 2013 tot en met 2022.

Het buitenlands migratiesaldo is het aantal personen dat zich vanuit het buitenland in een gemeente vestigt min het aantal inwoners dat die gemeente verlaat om zich buiten Nederland te vestigen.

In de afgelopen 10 jaar heeft het buitenlands migratiesaldo van de gemeente Groningen recordhoogten bereikt, met een gemiddelde van ruim 1.600 per jaar. Het is echter onrealistisch om te verwachten dat dit in de komende jaren op een vergelijkbaar niveau zal blijven, gezien de aanzienlijke onzekerheid rond deze factor.

De prognose van het buitenlands migratiesaldo in Groningen is afgeleid van het gemiddelde jaarlijkse aandeel ervan in het totale landelijke migratiesaldo van de afgelopen tien jaar, wat uitkomt op 2 procent per jaar. In 2022 heeft het CBS een prognose opgesteld voor het landelijk buitenlands migratiesaldo voor de komende 20 jaar (CBS, 2022). Bij het voorspellen van het buitenlands migratiesaldo in Groningen nemen we aan dat het jaarlijkse saldo eveneens 2 procent bedraagt van het jaarlijks vastgestelde landelijke migratiesaldo. We passen dit percentage vanaf 2023 toe, waardoor het gemiddelde jaarlijkse buitenlandse migratiesaldo uitkomt op 1.230 in de gemeente Groningen.

Gedurende de afgelopen 10 jaar, van 2013 tot en met 2022, was het gemiddelde binnenlandse migratiesaldo in de gemeente Groningen -480. Dit betekent dat er gemiddeld meer mensen zijn vertrokken naar andere delen van het land dan er zijn binnengekomen vanuit andere regio’s. Gezien de huidige plannen voor woningbouw, lijkt het onwaarschijnlijk dat deze trend zich zal voortzetten in de komende prognosejaren.

Met behulp van de aannames voor de natuurlijke groei, buitenlandse migratie en woningbouwplannen, berekenen we hoeveel ruimte er is voor vestigers in Groningen uit andere delen van Nederland. In de eerste jaren van de woningbouwplannen is ingeschat dat er veel gebouwd zal worden. Door de aanname in het prognosemodel (hoe meer woningen er worden gebouwd, des te meer ruimte er is voor bevolkingsgroei), zal het binnenlands migratiesaldo in de eerste prognosejaren erg hoog zal zijn. Dit is niet erg aannemelijk. We kiezen er daarom voor om het totale binnenlands migratiesaldo geleidelijk te verdelen over de prognosejaren. Dit doen we door aan te nemen dat een verandering in het woningsaldo een verandering van het binnenlands migratiesaldo tot gevolg heeft.