4 Conclusie

Prognoses voorspellen een daling in vmbo leerlingen, zowel op landelijk als regionaal niveau. Deze daling heeft zich nog niet duidelijk ingezet in de gemeente Groningen, alhoewel er de afgelopen 5 jaar wel een lichte daling te zien is in het aantal leerlingen op vmbo-basis en kader. De leraren gaven aan deze daling niet te merken, maar dat het aantal vmbo adviezen stabiel is gebleven over de jaren, met enkel natuurlijke fluctuaties. 

Opvallend is de stijging in dubbele schooladviezen, zoals een vmbo/havo-advies, in de laatste jaren. Dit kan onder andere te maken hebben met de toename van dakpanklassen of brugjaren, als met het ‘kansrijk adviseren’ dat de overheid sinds enkele jaren stimuleert. Dit houdt in dat er niet enkel naar testresultaten wordt gekeken, maar ook naar motivatie en werkhouding, wat een hoger schooladvies mogelijk maakt. Ondanks de zichtbare stijging in dubbele schooladviezen, zien we geen duidelijke stijging of daling in vmbo leerlingen. Mogelijk komen de leerlingen in dakpanklassen terecht, waarna de doorstroom naar het uiteindelijke niveau niet significant verschilt van voorgaande jaren.

Wat bepaalt waar een kind uiteindelijk heen gaat? Het schooladvies is bindend, dus na het advies kunnen ouders en kind de school bepalen. Enkele factoren zijn hierbij van belang, met name de locatie van de school, de ervaringen met een bepaalde school en het imago van de school. Leraren hebben het idee dat ouders en leerlingen het prettig vinden als leerlingen niet te ver hoeven te reizen naar school. Desondanks zal er voor een school worden gekozen die verder weg is, mochten de ervaringen daar beter zijn doordat er bijvoorbeeld oudere broers of zussen op de school zitten. Ook het imago van de school is van belang. Hierbij wordt gekeken naar de uitstraling van de school, het gedrag van de leerlingen die al op de school zitten en het voorkomen van incidenten. Ook locaties die alleen vmbo aanbieden zijn over het algemeen minder populair dan locaties die meerdere niveau’s aanbieden.

We zien een lichte daling in het aantal leerlingen dat vmbo-basis en vmbo-kader hebben gevolgd de afgelopen 5 jaren. Daarnaast zien we een daling in het aantal vmbo-basis schooladviezen de laatste jaren, maar een (lichte) stijging in het aantal vmbo-kader adviezen en in het aantal dubbeladviezen. Heeft het vmbo een imagoprobleem waardoor steeds minder leerlingen vmbo (en mogelijk met name basis) willen volgen? Sommige leraren geven inderdaad aan dat er niet altijd positief wordt gereageerd op een vmbo advies. Dit geldt met name voor ouders die zelf hoogopgeleid zijn, zelf hard gewerkt hebben en het beste willen voor hun kind en/of in bepaalde wijken met een hogere sociaaleconomische status. Hoewel het vmbo toch nog een zekere ‘imago’ heeft, alsof het ‘niet goed genoeg’ is, zijn veel leraren bezig om dat imago te proberen te veranderen. Bijvoorbeeld door niet over ‘hoger’ of ‘lager’ te praten, maar over praktijk en theorie. Leraren geven daarnaast aan dat mogelijk niet direct het imago van het vmbo leidt tot een leerlingendaling, maar stimulatie vanuit de overheid om een hogere opleiding te voltooien. Dit is bijvoorbeeld bevorderd door de invoering van het ‘kansrijk adviseren’, zoals eerder besproken.

Waar komen de vmbo leerlingen van de scholen vandaan? In principe zien we dat de meeste leerlingen uit de directe omgeving van de school komen, met name vanuit binnen de gemeentegrenzen. Wel zijn er enkele locaties die naast leerlingen in de stad ook een relatief groot deel leerlingen buiten de gemeentegrenzen trekken, zoals het Gomarus College, Reitdiep College en Zernike College. Het Gomarus College is een christelijke middelbare school dat ook veel leerlingen trekt van christelijke basisscholen. De populariteit van het Reitdiep College en het Zernike College zijn niet direct te verklaren. Wel zien we in de afgelopen 5 jaren een duidelijke daling in het aantal leerlingen op het Werkman College; mogelijk kiezen deze leerlingen nu eerder voor een andere school.