3 Gemeentelijk proces

Naast de ervaringen over het beschermd wonen gingen de interviews ook over de rol van de gemeente. Er is gesproken over het aanmeldproces, tussenevaluaties en herindicaties en het contact met de gemeente.

We vroegen de respondenten hoe zij het aanmeldproces voor beschermd wonen hebben ervaren. Bij veel inwoners is het aanmelden al jaren geleden gedaan, waardoor het aanmeldproces deels is weggezakt. Anderen kunnen er niet veel over vertellen, omdat hun ouders of eerdere begeleiders hen een groot deel van het aanmeldproces uit handen namen. Zij woonden vaak al begeleid, beschermd of onder toezicht via een andere aanbieder. Wel hebben de meeste van deze inwoners een indicatiegesprek met de gemeente gehad.

Meerdere respondenten leerden over beschermd wonen via kennissen of vrienden die al beschermd woonden. Op deze manier hoorden zij van de mogelijkheid om beschermd te wonen en hoorden ze ook goede verhalen over specifieke aanbieders. Daardoor dachten ze dat het ook iets voor hen kon zijn.

Niemand lijkt op de hoogte van het aanmeldpunt voor beschermd wonen. De meerderheid is bij het aanmelden dan ook bijgestaan door familie, kennissen of begeleiders. Een respondent is op internet op zoek gegaan naar hoe zij zich moest aanmelden voor beschermd wonen en kwam zo op de aanmeldpagina terecht.

Het valt op dat sommige respondenten aangeven dat ze in de periode van het aanmelden (veel) gesprekken hadden met verschillende mensen/organisaties en ze zodoende ook meerdere keren hun verhaal moesten vertellen. Dit was voor de meesten een onprettige ervaring. Door de vele gesprekken kunnen zij ook niet goed meer reproduceren welk gesprek nu het indicatiegesprek was en welk gezicht bij welke organisatie hoorde.

 Een respondent vertelt dat het indicatiegesprek haar het gevoel gaf dat ze weer een stap verder was in haar ontwikkeling.

Een respondent heeft vervelende ervaringen met het proces om een indicatie te krijgen. Zij had al gesprekken met een aanbieder en de GGZ gehad en van hen het advies gekregen om beschermd te gaan wonen. Bij de gemeente stuitte zij echter op weerstand, waarbij ze het gevoel had dat ze de gemeente echt moest overtuigen van de noodzaak om beschermd te wonen. Dit liep uit op meerdere gesprekken met de gemeente en meerdere telefoontjes waar soms weken overheen gingen. Het riep veel verontwaardiging bij haar op. Ook toen de indicatie uiteindelijk rond was, was het moeizaam om een geschikte woonplek voor deze inwoner te vinden. De inwoner had andere ideeën bij een geschikte plek dan de gemeente. Uiteindelijk heeft de inwoner haar huidige woonplek zelf gevonden met behulp van de aanbieder.

Paragraaf 3.3 gaat nog dieper in op het contact met de gemeente.

Andersom zijn er enkele respondenten die het proces lang vonden duren. Ook hierbij verschilt het per persoon hoe lang dit is. De een vindt een maand lang, de ander zes maanden. Een respondent is bijna een jaar bezig geweest met het zoeken naar een geschikte plek. Dit kwam omdat hij specifieke eisen had voor een locatie. Ook een ander had moeite om een geschikte plek te vinden. Bij hem kwam dat door een instelling die aangaf hem niet de juiste begeleiding te kunnen bieden.

Iemand die een maand moest wachten vertelt dat hij niet lekker in zijn vel zat en steeds negatiever werd. Een ander zat op een crisisgroep waar hij het niet fijn wonen vond. Hij was heel blij toen hij kon verhuizen na twee maanden. Een respondent die een half jaar moest wachten vond het zo lang duren, dat ze zich bijna had teruggetrokken. Het was lastig voor haar omdat ze in een moeilijke thuissituatie zat. Een ander vond anderhalve maand lang duren, maar geeft ook aan dat hij daar “met al het plezier” op heeft gewacht, omdat hij het vooruitzicht van een beter woonplek had.

Uit de gesprekken leiden we af dat respondenten vaak worden bijgestaan door eerdere begeleiders of instellingen bij het vinden van een daadwerkelijke woonplek. Zij hebben hun connecties of weten beter hoe ze dit aanpakken. Hierdoor gaat het proces soms ook sneller.

Gedurende het jaar hebben inwoners contact met de gemeente door tussenevaluaties of herindicatiegesprekken. Ze bespreken hierin hoe het met hen gaat en hoever ze zijn met hun doelen. Het doel van een herindicatiegesprek is beslissen of een indicatie al dan niet verlengd wordt.

Het valt op dat hoe vaker inwoners herindicaties hebben gehad, hoe soepeler ze hiermee omgaan. Bijna iedereen geeft aan dat ze de gesprekken in het begin erg spannend vonden. Een achttal vindt dat nu nog steeds. Ze kijken er tegenop of maken zich zorgen over de uitkomst van het gesprek. Het herindicatiegesprek is daardoor bij velen een bron van spanning (geweest). Ze vrezen dan bijvoorbeeld dat de indicatie niet verlengd wordt. Sommige respondenten vinden het niet fijn om het op die manier over hun zichzelf te hebben, ook omdat de indicatiesteller iemand is die ze niet kennen. Wanneer het gesprek is geweest, blijkt het echter vaak mee te vallen.

Een respondent geeft echter aan dat hij zich niet vrij kan uiten in de gesprekken met de gemeente, juist omdat er een begeleider bij zit. Hij zou willen aangeven dat zaken hem niet bevallen, maar voelt zich hierin belemmerd.

Een ander ervaart soms druk vanuit de begeleiding bij een herindicatiegesprek. Hij moet zich dan anders voordoen tegenover de indicatiesteller en aangeven dat het minder goed gaat dan het daadwerkelijk gaat. Hij vindt dit zelf dubbel, omdat hij eigenlijk ook wel naar zelfstandigheid toe wil. Daarom vindt hij de herindicatiegesprekken niet fijn.

Ook het bijzijn van een ouder bij het indicatiegesprek levert bij een respondent frustratie op. Wanneer haar stiefvader bij het gesprek zit, laat die te dominant zijn mening horen. Die mening verschilt van wat de respondent zelf wil, waardoor haar eigen wensen ondergesneeuwd raken.

We vroegen de respondenten wat ze van het contact met de gemeente vinden. Luistert de gemeente goed naar hen? Worden ze serieus genomen door de gemeente? En wat vinden ze van de deskundigheid van de indicatiesteller? Daar gaat deze paragraaf dieper op in.

Een paar respondenten vinden het fijn dat de indicatiesteller een jong persoon is. Zij hebben het gevoel dat die hen beter begrijpt en ze ervaren een open sfeer waarin ze hun verhaal kunnen vertellen. Iemand noemt dat de indicatiesteller het luchtig bracht en grappig was. Dit nam de spanning uit de lucht.

We horen echter ook minder positieve verhalen over het contact met de indicatiesteller. Enkele respondenten kunnen niet goed met hen opschieten. Ook gebeurt het dat respondenten bij een nieuwe indicatiesteller hun hele verhaal (weer) moeten vertellen, en dit vinden ze kwalijk. De indicatiesteller zou toch van hun achtergrond af moeten weten, ook als ze elkaar nog niet kennen. Een respondent heeft een slechte ervaring met een indicatiesteller, waarbij zij over zijn grenzen heen ging.

Soms luisterde de indicatiesteller niet goed naar respondenten. Dat zien zij bijvoorbeeld terug in het rapport over het gesprek. Daar staan dan zaken in die niet kloppen. Ook gebeurt het dat respondenten al veel mensen van de gemeente gesproken hebben en ze nu pas voor het eerst iemand treffen die ze aardig en meelevend vinden.

Respondenten die niet iedere keer dezelfde indicatiesteller hebben, reageren daar wisselend op. Enkelen vinden het geen probleem om elke keer een andere indicatiesteller te treffen. Zolang deze maar weet van hun situatie. Ook vinden zij het dan wel belangrijk dat hun begeleider ter ondersteuning bij het gesprek zit. Toch geven de meeste respondenten aan dat het hun voorkeur heeft om altijd hetzelfde gezicht te treffen. Dit zou hen meer rust geven en meer vertrouwen. Een andere indicatiesteller zou immers een andere kijk op zaken kunnen hebben en andere beslissingen kunnen maken. Een respondent vertelt dat haar werd toegezegd dat ze altijd contact zou hebben met dezelfde indicatiesteller. Toen dan niet bleek te kunnen in verband met ziekte, moest ze wel even omschakelen Het gesprek was lastiger omdat ze elkaar niet kenden.