Samenvatting

Het project ‘Nazorg’ van de gemeente Groningen richt zich op het in kaart brengen (en het wegnemen) van belemmeringen van bijstandsgerechtigden bij het uitstromen naar betaald werk. Daarnaast heeft het als doel om ervoor te zorgen dat mensen die uitstromen, duurzaam uit de bijstand blijven en het zo soepel mogelijk laten verlopen van de overgang van bijstand naar werk. Nazorg vroeg OIS Groningen om de eventueel aanwezige belemmeringen bij het uitstromen naar werk in kaart te brengen en een aanzet te geven bij het ontwikkelen van een toolbox om die belemmeringen op te heffen.

Methode

OIS Groningen zette hiertoe twee enquêtes uit onder (voormalige) bijstandsgerechtigden, sprak met veertien consulenten/professionals en organiseerde drie focusgroepen met (voormalige) bijstandsgerechtigden.

Resultaten

Op basis van het hierboven omschreven traject komen wij tot een negental aanbevelingen, die gezamenlijk een goede aanzet geven tot de inrichting van de toolbox zoals Nazorg die voor ogen staat. In volgorde van belang en te verwachten rendement zijn dit de voorgestelde denklijnen.

Zorg voor een uitstroomcoach die – indien nodig - naar werk uitgestroomde bijstandsgerechtigden kan ondersteunen.
Zorg voor een goede voorlichting met betrekking tot de situatie die ontstaat na beëindiging van de bijstandsuitkering.
Zorg voor een klantvriendelijke en transparante financiële overgang tussen bijstand en werk.
Ga personen niet gelijk uitschrijven uit de bijstand als ze gaan werken.
Creëer de mogelijkheid van het inzetten van een maatwerkbudget voor net uitgestroomde bijstandsgerechtigden.
Organiseer/onderzoek de mogelijkheden van inkomensvrijlating bij jongeren.
Organiseer/onderzoek de mogelijkheden om de individuele inkomenstoeslag het eerste jaar na uitstroom te behouden.
Organiseer/verken de mogelijkheden van begeleiding en activering van mensen met psychische belemmeringen.

Zorg voor een respectvolle bejegening van klanten: Wat wil jij, in plaats van: jij moet dit! Toon interesse in mensen.

Tot slot

Veel van de adviezen, suggesties en oplossingen, aangedragen door consulenten en (voormalige)bijstandsgerechtigden zijn niet nieuw. Vaak wordt er al mee geëxperimenteerd, deels nu en/of in het verleden, ook binnen de eigen gemeente. Vaak zijn die aanzetten weer gestopt of blijft de inzet beperkt tot speciale groepen klanten (bijvoorbeeld het doelgroepenregister).

Soms krijgen goede aanzetten geen vervolg omdat de kosten die gepaard gaan met een dergelijke aanpak een rol spelen. Geen goede zaak, zo bleek in de door ons gevoerde gesprekken.
Deelnemers aan de focusgroepen geven daarbij aan, dat aan een goede begeleiding (en voorlichting) bij uitstroom dan weliswaar een prijskaartje hangt, maar dat een dergelijke investering zich waarschijnlijk dubbel en dwars terugverdient omdat klanten niet in de bijstand blijven hangen en minder snel terug zullen vallen.

Naast het financiële aspect levert uitstroom uit de bijstand veel op voor het welbevinden en welzijn van onze gesprekspartners. Een extra reden voor de gemeente om hierin te investeren, zo blijkt uit de gevoerde gesprekken.